عقاید یک تلاش!

هانس، جایی در عقاید یک دلقک بُل که به همراه ماری و پس از اصرار او برای پذیرفتن عذرخواهی دوستی قدیمی به نزد او رفته اند در حالیکه همه چیز به نظر خوب پیش می رود، مشتی آنی را در انتهای دیدار روانه ی آشنای دوران کودکی خود می کند. آشنایی که حالا پس  از سال ها در ظاهر یا به واقع؛ تفاوتی نمی کند، تغییر کرده و درست در نقطه مقابل چیزی که بوده است می نمایاند. اما هر چند برای هانس در ابتدا این پشیمانی بزرگ باری به هر جهت تفاوتی برایش ندارد ولی با به یادآوردن جزئیات آزارهای رواداشته شده توسط میزبان به دیگران موقعیت را جز با مشتی لازم! نمی تواند خاتمه دهد که به مضمون او: شاید پشیمانی ها بزرگ آسان باشند ولی چه کسی است که جزئیات را به یاد آورد و آن ها را درک کند.

آدم های زیادی بدون اشاره به گذشته خویش خود را تغییر یافته می نمایانند و یا که واقعا تغییر یافته اند. آدم های زیادی هم با اشاره ای ندامت بار به گذشته خویش بنا به موقعیت های حال، تغییر می یابند و یا خود را تغییر یافته می نمایانند. ولی جزئیات را چه کسی درک می کند؟ جزئیات را چه کسی به یاد می آورد؟ پشیمانی های بزرگ شاید آسان باشند ولی جزئیات کوچک را چه کار می توان کرد؟

مرا قطاری نبود آن گون ..

به گمانم حالا می دانم چرا شاعر نشدم. اگر قطاری بود تا سوارش شوم و به میانه ی راه مردی آرام و شاعر اجازه می خواست وارد کوپه شود، در میانه ی راه؛ و بعد به مشاعره می نشست و شعرهایی می خواند که تا به حال نشنیده بودم و چنان بود که گویا تا ابد می تواند شعر بخواند در حالیکه هنوز غبار ناشناسی در چهره اش داشت و بعد مامور قطار می آمد و بلیط هایمان را می خواست و او می گفت بلیط ندارد و در برابر ارفاق مامور به خرید بلیط میانه ی راه می گفت که پول هم ندارد و بعد مامور تشر می زد که پیاده ات می کنم و او می گفت هر طور که می فرمایید و بعد مامور مجبورش می کرد تا به سمت درب یک از واگن ها برود تا پیاده اش کند و او در لحظه ی آخر خروج از کوپه بر می گشت و با چشمانی مصمم و اما بی روح و صورتی سرخ نگاهم می کرد و بعد آرام بدون کلمه ای می رفت و من بعد از چند ایستگاه تازه به این فکر می کردم که راستی چرا من پول بلیطش را حساب نکرده بودم و اما حالا قطار در دل تاریکی مردی شاعر را جا گذاشته بود جایی میان نمی دانم کجا*، بله؛ شاعر می شدم من.

*توصیفی آزاد از روایت حمیدرضا شاه آبادی

سیمای کودک خفته ای که نمی داند کسی در حال تماشای اوست ..

پتر زومتر، معمار سوئیسی جایی در کتابش؛ احساسش از زیبایی را به احساس بودنِ مطلق در حریم زمان توصیف می کند و زمان را باز ایستاده در رویارویی اش. یک بار کنار خیابانی که دوستش می داشتم و گاهی آن زمان هایی که خلوت ترین ساعاتش بود چشم در سنگ فرش هایش؛ قدم می زدم، لحظه ای دخترکی از کنارم گذشت که من تنها مواجهه ی چشمانش  و بعد از آن چند تار موی شناورش در باد را به خاطر می آورم و ولی چنان زیبایی را می پراکنید که لحظه ای ایستادم و بر خلاف عادت همیشگی ام عبورش را دنبال کردم. زمان ایستا در مواجهه با زیبایی چیز عجیبی نیست ولی تفاوتی نمی کند درختی بلندبلا باشد یا دخترکی شبح وار، بنایی مرموز باشد یا مجسمه ای چوبین، تابلویی مهجور باشد یا آوایی غریب، آن ها زمانی از لحظات زندگانی شما را نمی کاهند، بل بر آن می افزایند ..

آغوش رایگان برای رازها

سال ها پیش گروهی بودند که آغوش رایگان در اختیار دیگران می گذاشتند. آغوشی که همه با تعجب و بدبینی و لبخند و اخم و بعد شاید با شیرینی و اعتماد و لذت دنبالش می کردند و می گذشتند و یا پذیرایش می شدند.

من اما، ذهنی بی قضاوت برای شنیدن رازهای دیگران را گاهی متصور بودم. حاضر بودم با چشمانی بسته در مسیری قرار گیرم و رازهای آدمیان را گوش دهم. بدون قضاوت، بدون بازگویی و بدون انتظار و مرورشان در ذهن.

رازهای آدمیان خاصه آنانی که سال هاست همراهشان هستند، آن هایی هستند که وزن دارند، سنگینی می کنند و جایی از روحشان را خراش می دهند. ولی گاهی بازگویی شان بدون ترس از قضاوت شدن، برملا گشتن و راز نبودنشان دیگر؛ شاید کمی از سنگینی شان کم کند. همه ما چنین رازهایی داریم و اما آدم هایی که بودن و صلاحیت شنیدنشان را، خیر!

شاید کمی شبیه «جان کافی» اما؛ انباشتن انبوه رازهای شاد، سخت، نازیبا، غمگین، رقت بار، مایوس وار و آرزومندانه را آیا توانی هست؟ برای آدمیانی که رازهای خود نیز حتی گاهی غرق شان می کند.

شما به تنهایی ..

راوی گتسبی بزرگ جایی وقتی که با گتسبی خداحافظی می کند و مقداری از محل ایستادن او دور می شود ناگهان گویی چیزی یادش آمده باشد باز می گردد و به سمت گتسبی که هنوز در آستانه ی درب ورودی خانه ایستاده است می گوید «جماعت گندی هستن. شما  ارزشتون به تنهایی به اندازه همه اونها با همه.» و این در حالیست که زیاد از زمان دیدار تا آشنایی شان، از او خوشش نمی آمد و ولی آن چنان بودند «همه» که گتسبی ارزشش به تنهایی به اندازه ی همه آن ها باشد.

حالا باید کتاب را خوانده باشید تا مفهوم این جمله را آن گونه که من نظر دارم در نظر آورید ولی آن چیزی که مراست در خاطر، آدم هایی هستند که اینگونه می توان خطابشان قرار داد. «همه»؛ هستند آن گونه که گتسبی را احاطه کرده اند، اما «گتسبی» را هنوز؛ نیافته ام.

آن چهره دوست داشتنی او

گاهی چنان آدم هایی را دوست داری که گمان میکنی تا ابد دوستشان خواهی داشت. اما یک لحظه، یک نگاه تو را چنان متحیر می کند که گویی هیچ گاه نمی شناختیشان. چیزی شبیه یک فریم ساکن از حسد، آز، شهوت، تظاهر و یا هر چیز دیگری که گویی از درون سال ها مخفی اش چند لحظه ای برای تنفس به سطح آمده و در نگاهت تلاقی کرده و همین کافی است تا همه ی گذشته ها را از یاد ببری و آینده ای را متصور نباشی برای دوست داشتن مانند سابق. غریبه می شود برایت آن آدم قبل از آن نگاه.

la jupe courte bleu

برخی آدم ها هم هستند که دوست داری آن طور به یاد آوریشان که روزی ترکشان کردی، به همان سادگی که می شناختیشان و به همان قالبی که بودند. زمان، موجودی گاه بی رحم است که آدم های دوست داشتنی تو را چنان دگرگون می کند که بازشناختنشان از «آنانی» که بودند بسیار دشوار می شود.

برخی رازها باید همان راز باقی بمانند.